Η ατοπική δερματίτιδα (Α.Δ.) είναι μία χρόνια κνησμώδης δερματοπάθεια αλλεργικής αιτιολογίας της οποίας οι παθογενετικοί μηχανισμοί παραμένουν αδιευκρίνιστοι παρά την εντατική έρευνα των τελευταίων ετών. Το ίδιο και ο ρόλος των περιβαλλοντικών παραγόντων που φαίνονται να ενέχονται στην πορεία της νόσου. Μέχρι σήμερα, η αιτιολογική, διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση της ατοπικής δερματίτιδας είναι συχνά αποσπασματική και επομένως αναποτελεσματική. Ο καθορισμός των παραγόντων κινδύνου για την Α.Δ. στην παιδική ηλικία θα χρησίμευε στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης της.
Το ατοπικό βήμα είναι η φυσική ιστορία των ατοπικών εκδηλώσεων, μια τυπική διαδοχή ενός νοσήματος από ένα άλλο, στην οποία καθώς το πρώτο υφίεται, το δεύτερο αρχίζει να κυριαρχεί. Ο όρος ατοπία που προτάθηκε το 1923 για το άσθμα και την αλλεργική ρινίτιδα διευρύνθηκε και το 1933 συμπεριέλαβε και την Α.Δ. Πολλές μελέτες επικεντρώνονται σήμερα στην υπόθεση της ευαισθητοποίησης ενός παιδιού σε άσθμα και αλλεργική ρινίτιδα μέσω της Α.Δ., αφού η κλινική εικόνα της ατοπικής τριάδας είναι πάντα σταθερή: Α.Δ. à άσθμα à αλλεργική ρινίτιδα. H πρόληψη του άσθματος θα μπορούσε να ξεκινήσει από βρέφη και μικρά παιδιά με Α.Δ.. που φαίνεται ότι αποτελούν εξαιρετική ειδική ομάδα.
Η ατοπική δερματίτιδα (Α.Δ.) είναι μία από τις πιο κοινές, χρόνιες ή χρόνια υποτροπιάζουσες φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις που επηρεάζουν περίπου το 5-25% των παιδιών παγκοσμίως . Σε αντίθεση με την τυπική και διακριτή κλινική εικόνα, η παθοφυσιολογία της Α.Δ. φαίνεται να είναι μάλλον περίπλοκη και ασαφής. Ένα πλήθος γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων φαίνεται να εμπλέκονται, που ρυθμίζουν την παθογένεση της Α.Δ. Αν και η εμπλοκή γενετικών παραγόντων στην παθογένεση και τις κλινικές εκδηλώσεις της έχει αποδειχθεί σε πρόσφατες μελέτες, η αυξανόμενη συχνότητά της στις ανεπτυγμένες χώρες καθώς και το ευρύ φάσμα της σοβαρότητας της νόσου σε ατομική βάση υποδηλώνουν ότι ενδέχεται να υπάρχουν περιβαλλοντικοί παράγοντες που καθορίζουν την κλινική έκφραση και τη σοβαρότητα της νόσου .
Ως απάντηση στην αυξανόμενη αναγνώριση του ρόλου του περιβάλλοντος στις ατοπικές ασθένειες, η αποκαλούμενη υπόθεση υγιεινής διατυπώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980, με βάση την παρατήρηση ότι η Α.Δ. και άλλες ατοπικές ασθένειες είναι πιο συχνές σε παιδιά που μεγαλώνουν σε αστικές περιοχές. περιοχές με δυτικό τρόπο ζωής (μικρότερες οικογένειες, υπερβολική καθαριότητα, ημερήσια παρακολούθηση και υψηλότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση) . Η υπόθεση της υγιεινής υποστηρίζει ότι το υπερπροστατευτικό περιβάλλον του δυτικού τρόπου ζωής οδηγεί το ανοσοποιητικό σύστημα να εκτίθεται λιγότερο σε περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα και λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της πρώιμης ζωής και επομένως να είναι πιο ευαίσθητο σε αλλεργίες. Επιπλέον, μια σειρά από προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ένας αριθμός περιβαλλοντικών παραγόντων όπως ο θηλασμός , το παθητικό κάπνισμα , η ευαισθητοποίηση σε τρόφιμα ή αεροαλλεργιογόνα επηρεάζουν την AD. Ωστόσο, υπάρχουν μελέτες με αντιφατικά αποτελέσματα σχετικά με τη συσχέτιση των προαναφερθέντων παραγόντων και την ανάπτυξη ή τη σοβαρότητα της ΝΑ στα παιδιά.
Το ιατρείο μας εξειδικεύεται επί 20ετία στην Α.Δ. μέσω:
- Ενημέρωσης του γονιού σχετικά με την πιθανή αιτιολογία της, την αναγνώριση και αποφυγή των παραγόντων κινδύνου και την πρόληψη των σοβαρών εξάρσεων.
- Αντιμετώπισης των κρίσεων και της χρονιότητας της νόσου με όσο γίνεται φυσικότερες μεθόδους (αποφυγή τοπικών κορτικοστερινοειδών, χρήση δερμοκαλλυντικών, περιορισμός των αντιισταμινικών).
- Εκπαίδευσης του οικογενειακού περιβάλλοντος του παιδιού για τη μείωση της έντασης και της σοβαρότητας της νόσου και για την μετατροπή της τελικά σε μια απλή κατάσταση ξηροδερμίας.